Cymdeithas

Yr Hoelion Wyth

1. 
Adwaenir y Gymdeithas wrth yr enw YR HOELION WYTH a elwir o hyn ymlaen Y GYMDEITHAS.

2. Amcanion
I rymuso addysg gyhoeddus ac, yn arbennig, i hyrwyddo diwylliant, addysg a’r celfyddydau yng Nghymru trwy gyfrwng yr Iaith Gymraeg. Bydd y Gymdeithas yn amhleidiol yn boliticaidd ac yn anenwadol yn grefyddol. Er mwyn hyrwyddo’r amcanion hyn bydd y Gymdeithas yn gwneud unrhyw weithgaredd a ystyrir yn anghenrheidiol i hyrwyddo’r amcanion hyn neu a fydd yn debyg o’u hyrwyddo, y tu mewn i reolau’r Cyfansoddiad.

3. Aelodaeth
Bydd aelodaeth o’r Gymdeithas yn agored i fechgyn sydd yn cefnogi amcanion y Gymdeithas. Bydd tâl aelodaeth blynyddol a delir i Drysorydd y Gangen leol. Penderfynnir gan y Cyngor Cenedlaethol o bryd i’w gilydd (ar ol ymgynghori â’r Canghennau) y modd rhennir y tâl aelodaeth rhwng y Gangen leol a’r rhannau eraill o’r Gymdeithas.

4. Y Gagen Leol
Bydd y Gangen leol yn rhydd i drefnu ei gweithgareddau ei hun, i ethol swyddogion ac aelodau ei phwyllgor, i lunio’i rhaglen ei hun yn ôl dymuniadau a diddordebau’r aelodau os ydynt yn gytûn ag amcanion Y Gymdeithas. Cynrychiolir y Gagen leol gan bedwar aelod ar y Pwyllgor Cenedlaethol gyda’r hawl i bleidleisio yno ar ran y Gangen. Nid oes hawl diddymu cangen heb yn gyntaf gysylltu â’r Swyddogion Cenedlaethol.

5. Y Pwyllgor Cenedlaethol
(i) Bydd y Pwyllgor Cenedlaethol yn cyfarfod o leiaf ddwywaith y flwyddyn, a gall gyfarfod pa bryd bynnag y penderfyno’r Pwyllgor Gwaith. Cynhelir cyfarfodydd rheolaidd Pwyllgor ar y nos Fawrth cyntaf ym mis Mai a’r nos Fawrth cyntaf ym mis Tachwedd, neu os bydd y Pwyllgor Gwaith neu’r Pwyllgor yn penderfynu nad yw’n ddymunol cyfarfod ar y dyddiad hwnnw, ar y dydd cyfleus agosaf i’r dyddiad hwnna, yn ôl penderfyniad y Pwyllgor Gwaith.
(ii) Aelodau’r Pwyllgor Cenedlaethol fydd swyddogion Cenedlaethol, a phedwar cynrychiolydd o bob cangen bydd yn trefnu gwaith y Gymdeithas yn genedlaethol, twy ffurfio a pheri gweithredu polisi cyffredinol Y Gymdeithas trwy roi arweiniad i ganghennau a derbyn ac ystyried adroddiadau ganddynt; trwy gyfwyno cofnodion cyfarfodydd y Pwyllgor Gwaith a chyfrifon a mentolen flynyddol Y Gymdeithas trwy dderbyn cynigion oddi wrth y Canghennau, eu trafod a phleidleisio arnynt. Bydd chwarter cyfanrif yr holl aelodau o’r Pwyllgor Cenedlaethol yn ffurfio corwm.
(iii) Er dwyn unrhyw fater arall gerbron y Pwyllgor rhaid cael caniatâd Llywydd Cenedlaethol a rhaid anfon copi ysgrifenedig o’r cynnig a chyrraedd saith niwrnod cyn y Pwyllgor at y Llywydd.