Cynhaliwyd cyfarfod cyntaf y tymor ar Nos Iau, Medi 5ed yn Lolfa Clwb Rygbi Hendygwyn. Croesawodd y Cadeirydd, Claude James, bawb gan gynnwys un aelod newydd, sef Geraint Davies. Cafwyd munud o dawelwch i gofio am Lyn Davies, Bancyfelin – aelod a fu farw yn ystod yr Haf.
Y siaradwr gwâdd oedd Emyr Phillips o Gilgerran. Estynwyd croeso iddo gan y Cadeirydd a hynny am yr eildro i un o’r cyfarfodydd.
Roedd ei gyflwyniad wedi ei rannu i dair rhan, yn ymwneud â diddordebau ei fywyd a’i anerchiad yn cyd-fynd a lluniau ar y sgrin.
Yn gyntaf – “Dylanwad yr Olwyn”
Mae pawb sy’n adnabod Emyr yn gwybod am ei ddiddordeb mewn hen geir, loriau ac yn y blaen. Mae’n beiriannydd rhagorol ac wedi adnewyddu nifer o geir, o stad druenus, i fod fel newydd unwaith yn rhagor. Bu’n dangos y ceir cyntaf y bu’n ymddiddori ynddynt yn ystod ei blentyndod yn Llangolman; hefyd yn yr hen loriau oedd yn gweithio yn chwareli llechi Y Gilfach, gerllaw.
Hanes Lleol oedd yr ail ddiddordeb. Yng Nghilgerran roedd yna chwareli a gwaith tun. Agorwyd y chwarel llechi yn 1880 a phan gaewyd y gwaith tun, daeth y chwarel i’w anterth gan gyflogi mil o bobl. Mae olion rhai o’r hen offerynnau yno o hyd.
Rheilffordd Maenclochog oedd y trydydd diddordeb. Mae gan Emyr ddiddordeb mawr mewn rheilffyrdd a hen drenau gan gynnwys hen lein ‘Y Cardi Bach’. Dechreuwyd sôn am y lein yn 1870 ond nid agorwyd y rheilffordd hyd nes 1878. Chwarel Rosebush gadwodd rheilffordd i fynd o Glunderwen, Llanycefn a Maenclochog.
Yn ystod y rhyfel, yn ddiddorol iawn, defnyddiwyd un o’r hen chwareli i berffeithio ‘bom’ er mwyn ceisio chwalu twneli yn yr Almaen!
Bu’n noson hynod o ddiddorol a diolchwyd i Emyr gan Ithel Parri-Roberts am gyflwyniad o ddiddordeb i bawb.
Cafwyd gwybodaeth am Ginio’r Dathlu (40 mlynedd) gan Mel Jenkins.